Deze vorm van therapie stelt ons in staat te leren samenwerken met ons autonome zenuwstelsel. De basis hiervan komt voort uit de polyvagaaltheorie. Deze theorie legt uit hoe wij aangestuurd worden vanuit ons autonome zenuwstelsel, als het gaat om onze verdedigingsreacties. We kiezen niet vrijwillig voor een vecht/vluchtstrategie of een bevriezingsreactie. Deze respons overkomt ons. Het kan bevrijdend zijn je te realiseren dat dit dus meer een kwestie is van biologie, dan van psychologie.

Door te begrijpen hoe dit werkt en hoe we er invloed op uit kunnen oefenen, krijgen we de regie over onze reacties terug. Zo kun je herstellen en veiligheid in je lichaam (en geest) hervinden.

Polyvagaaltheorie
Je zou kunnen zeggen dat ons zenuwstelsel onze scannende autopiloot is, die onze omgeving continu scant op tekenen van veiligheid en onveiligheid. Het bestaat uit drie verschillende systemen die fijnzinnig met elkaar samenwerken:

Ventrale vagus

Sympaticus

Dorsale Vagus

Deze drie systemen doorlopen we de gehele dag, trapsgewijs op en af. Dit gebeurt buiten onze wil om. Als we ons veilig voelen, zitten we in ventraal. We zijn in staat tot verbinding met onszelf en anderen. Als we in de actie moeten komen, gaan we naar sympaticus. Dit geeft ons de kans actief en alert te zijn, maar ook te vechten of vluchten als er dreiging is. Het zet ons systeem volledig aan. Als we ons afsluiten voor onze omgeving, naar binnen keren en “verlammen”, zijn we in een dorsale staat.

Alle drie de systemen kennen een veilige en onveilige kant. Als je een presentatie moet geven is het goed dat je alert bent, dat je “aan” staat en klaar bent voor actie (sympaticus). Maar het is niet prettig als je daarna ongewild in die alerte stand blijft.

Ons zenuwstelsel is tevens ons sociale zintuig. Voel ik me veilig bij deze persoon? Kan ik deze persoon vertrouwen? In onze interactie met anderen reageert het zenuwstelsel op signalen die mensen om ons heen uitzenden en bepaalt vervolgens of het contact veilig voelt, of onveilig.

Ook onze omgeving wordt gescand. Alles wat wij zien, ervaren of voelen heeft invloed. Ook de geuren die we ruiken, een bepaalde fysieke sensatie of een geluid laat het zenuwstelsel bepalen: veilig, of onveilig.

Trauma
Na langdurige stress, trauma of een plotselinge gebeurtenis zoals een ongeluk, is ons zenuwstelsel soms niet meer in staat terug te keren naar de (vagale) ruststand. Zie het als een elastiek dat niet meer terugveert. Hierdoor kan het zijn dat het zenuwstelsel signalen in onze omgeving blijvend sneller bestempelt als onveilig.

Ondanks dat je mentaal kunt beredeneren dat je veilig bent, ervaar je fysiek een gevoel van onveiligheid. Onveiligheid kan dan jouw basisstaat zijn, waar vanuit je het leven ervaart en benadert. Je leeft in een staat van overleven in plaats van leven.

Herkennen
Alleen een goed functionerende nervus vagus kan, in situaties die niet over leven of dood gaan, de automatische vlucht of vechtreactie kalmeren. Lukt dit niet, dan reageert het lichaam alsof er een bedreiging is. Het goede nieuws is dat we deze automatische lichaamsreacties kunnen leren opmerken. Dit bewust opmerken van de signalen stelt ons in staat te herkennen: in welke staat bevindt mijn zenuwstelsel zich nu?

Reguleren
“Let the BODY feel safe, and the mind will feel safe”.
Door oefeningen te doen die onze nervus vagus stimuleren, keren we fysiek terug naar veiligheid. Mindfulness stelt ons tevens in staat om terug te keren naar ons lichaam. Als de drie systemen in balans zijn en op “veilig” staan, ervaren we het leven weer met gemak, plezier en vertrouwen. Niet alleen in onszelf, maar ook in samenzijn en je respons op anderen.

Veerkracht
Als je in staat bent jezelf te reguleren, vergroot je hiermee je veerkracht. Dit noemen we ook wel de “vagale rem”. Momenten van stress kun je beter opvangen (reguleren), waardoor je weer terugkeert naar fysieke veiligheid en rust. Dit werkt tevens preventief in het voorkomen van burnout. Zowel in privérelaties als in werkrelaties zal je profijt ervaren van deze “elasticiteit”. Je zult hierdoor met groter gemak kunnen omgaan met uitdagende situaties.

Je leert jezelf daarnaast beter kennen. Waarom reageer ik zo? Wat maakt dat ik hiervan schrik? Wat raakt me nu zo?
Je bent weer in staat bij te sturen hoe je reageert.

In de therapeutische sessies leer ik je de drie systemen weer op ‘veilig’ te zetten. Je krijgt ankers om terug te keren naar veiligheid, blijvend toepasbaar, wanneer jij dat wilt.